Dieta lekkostrawna ma na celu odciążyć żołądek, wątrobę, trzustkę i jelita od ciężkiej pracy podczas trawienia pokarmu. Gdy jemy potrawy łatwo wchłaniające się, oszczędzamy także nasze serce. Podczas ciężkostrawnego jedzenia musi ono mocno pracować, by szybko podrzucać utlenioną krew do pracujących organów. Możemy to zauważyć, gdy się np. przejemy. Mamy przeciążony żołądek, a serce mocno tłucze się w klatce piersiowej. Czy ktoś kojarzy zawał serca z przepełnionym do granic możliwości żołądkiem?
Dieta lekkostrawna to żywność łatwo przyswajalna, osłaniająca serce?
Gdy chorujemy, serce ma już sporo pracy przy tłoczeniu krwi do wszystkich komórek zajętych nieprzyjacielskimi bakteriami lub wirusami. Nie możemy dokładać sercu jeszcze więcej wysiłku, jedząc coś, co długo będzie leżeć w żołądku. Pozwólmy organizmowi walczyć z chorobą, dlatego przejdźmy na dietę lekkostrawną, czyli w tym czasie odrzucamy smażone potrawy i tłuste mięso. Zmniejszamy też wielkość porcji na mniejsze, by jak najszybciej pokarm przeszedł z żołądka do jelit.
Zwykłe przejedzenie się może skończyć się zawałem serca, dlatego nie warto w święta zjadać więcej niż żołądek jest w stanie przyjąć.
Kiedy należy wprowadzić dietę lekkostrawną?
Dieta lekkostrawna musi być wprowadzona podczas infekcji grypopochodnych z wysoką gorączką oraz innych chorób, takich jak:
- rozstrój żołądka
- rozwolnienie
- biegunka
- zaparcie
- stany zapalne jelit lub żołądka
- owrzodzenie żołądka lub jelit
Dietę tę wprowadzamy także w okresie rekonwalescencji oraz po zabiegach chirurgicznych. Wskazana jest również, gdy osoba jest leżąca. W przypadku innych chorób ustrojowych wprowadzane są diety specjalistyczne (niskotłuszczowe, wysokobiałkowe itp.).
Tradycyjne odżywianie – jak ono się ma do diety lekkostrawnej?
Tradycyjne odżywianie to produkty mleczne, mączne, kasze, mięsne i jaja oraz warzywa i owoce. Z czego te dwa ostatnie są spożywane w bardzo małych ilościach. Takie odżywianie było preferowane od lat. Powoli jednak zaczynamy odchodzić od tej tradycji i coraz więcej jemy warzyw i owoców. Jest wiele ludzi, którzy całkowicie zrezygnowali z produktów odzwierzęcych, by wrócić do zdrowia. Jednak trzeba to robić powoli i umiejętnie.
Przy osobach odżywiających się tradycyjnie dieta lekkostrawna inaczej wygląda niż np. u wegan, czy witarian. Przy tradycyjnym spożywaniu pokarmów w diecie lekkostrawnej uwzględnimy:
- biały ryż
- pszenne pieczywo
- chude mięso gotowane lub duszone
- drobne makarony
- delikatne zupki na drobiowym mięsie
- słaba herbata
- bawarka
- gotowane warzywa (najlepiej na parze)
- niektóre owoce (pieczone jabłka)
Przyprawy, które pomagają trawić pokarmy
Przyprawy w diecie lekkostrawnej są bardzo istotne. Niektóre są wówczas zakazane (sól, pieprz, ostra papryka), ponieważ drażnią żołądek. Zwłaszcza są przeciwwskazane przy chorobach żołądka. Warto przyprawiać zupy i drugie dania takimi przyprawami, które pomogą nam szybciej strawić pokarm i zapobiec np. wzdęciom. Należy do nich 8 najbardziej znanych ziół:
- szałwia
- mięta pieprzowa
- majeranek
- kminek
- koper włoski
- rumianek
- bazylia
- mniszek lekarski
Podczas przygotowywania posiłków, użyte przyprawy przyspieszą trawienie i utrzymają żołądek oraz jelita w dobrej kondycji. Dodajemy je bezpośrednio do potraw. Można je pić jako herbatki. Zalewamy jedno z ziół wrzątkiem i parzymy je 5-10 minut pod przykryciem, po czym wypijamy.
Żołądek musi mieć spokój
Przeciążony żołądek może mocno nam dokuczyć poprzez uporczywe odbijanie się treści, bólami i rozdęciem. Szybko mu pomożemy dzięki naparom z ziół pomagających trawić pokarm. Warto wówczas zrezygnować z kolejnego posiłku, by żołądek mógł się nieco uspokoić i zregenerować. Gdy poczujemy głód, zjedzmy tylko lekki posiłek, który strawi się bez większego zaangażowania żołądka.
Na niestrawność zaleca się wypicie roztworu wodnego octu jabłkowego (1 łyżka octu jabłkowego na pół lub całą szklankę wody). Wówczas zalegająca treść w żołądku, dzięki zwiększonej ilości kwasu żołądkowego, szybciej zostanie rozbita na mikrocząsteczki, które zostaną wychwycone przez kosmki jelita cienkiego.
Dieta lekkostrawna zalecana sportowcom?
Już sama nazwa podpowiada, iż przy diecie lekkostrawnej powinniśmy czuć się lekko. Gdy uprawiamy sport, żołądek i jelita oraz wątroba i trzustka, nie mogą być obciążone ciężkostrawnym jedzeniem, gdyż źle to wpływa na osiąganie wyników w sporcie. Mogą nas np. złapać bóle. O wiele lepiej się czujemy, gdy nic nam w żołądku nie zalega podczas wykonywania ćwiczeń.
Bieganie, wyciskanie brzuszków, joga, fitness itp. z ciężkim żołądkiem to mało komfortowa sytuacja. Organizm, tak jak podczas choroby, tak w trakcie ćwiczeń, musi być skupiony na szybkim dostarczaniu składników odżywczych do poszczególnych partii mięśniowych, bez angażowanie się w długotrwałe trawienie. Daje to dieta lekkostrawna.
Jaki tłuszcz należy stosować przy diecie łatwostrawnej?
Omijamy tłuszcz zwierzęcy szerokim łukiem. Zamiast niego warto przyjmować:
- olej kokosowy
- oliwę z oliwek
- olej lniany i in. roślinne
Ważne, aby były to oleje tłoczone na zimno, nierafinowane. Są łatwo przyswajalne. Dodajemy je do ugotowanych zup i drugich dań w postaci surowej. Najlepiej bezpośrednio przed spożyciem posiłku, czyli wlewamy olej od razu do talerza z zupą lub ziemniakami, czy ryżem i zjadamy.
Ile pokarmów należy uwzględnić przy diecie lekkostrawnej?
Dobrze jest podawać mniejsze porcje niż zazwyczaj, ale należy zwiększyć częstotliwość ich podawania. Na ogół zaleca się 5 posiłków dziennie. Między nimi mogą być popijane herbatki ziołowe. Posiłki powinny być rozłożone równomiernie. Dobrze, gdy są podawane w jednakowych odstępach czasu oraz o stałych porach.
Należy zwrócić uwagę na wartość kaloryczną posiłku, gdyż inne wartości będą potrzebne sportowcom, a inne osobie chorej lub leżącej. Leżąca osoba, która nie wstaje w ogóle z łóżka, ma zdecydowanie mniejsze zapotrzebowanie na posiłek kaloryczny. Natomiast najbardziej będzie tej energii potrzebować sportowiec.
Dieta lekkostrawna u wegan i wegetarian oraz witarian
Jeżeli jesteśmy wegetarianami lub weganami, w trakcie choroby nasza dieta lekkostrawna okaże się bardzo mało skomplikowana. Ograniczymy jedynie potrawy smażone oraz zrezygnujemy na czas choroby z ostrych przypraw. Nie musimy rezygnować z mięsa i jego tłuszczu, gdyż w ogóle go nie spożywamy.
Natomiast w przypadku, gdy jesteśmy witarianami, ograniczymy tylko ostre przyprawy. Nasza dieta jest wyłącznie złożona z surowych owoców i warzyw oraz tłuszczu roślinnego, orzechów, ziołowych przypraw. Przy tej diecie, gdy osoba jest już na niej ponad rok, nie występują dolegliwości żołądkowo jelitowe. Mogą się pojawić w momencie, gdy zbyt drastycznie i szybko będziemy chcieli zamienić żywienie tradycyjne na witariańskie.
To samo dotyczy przechodzenie z tradycyjnego żywienia na wegetariańskie i wegańskie. Do każdego modelu żywieniowego należy się psychicznie dostroić i eliminować powoli pojedyncze składniki diety tradycyjnej i wprowadzać po jednej nowości żywieniowej z diet roślinnych co jakiś czas. Nie wszystko na raz, bo może to spowodować bunt organizmu poprzez tzw. szok.
Jak widać, przy diecie łatwostrawnej nie ma mowy o tłuszczach zwierzęcych, czerwonym mięsie, pikantnych potrawach ani smażonych. Należy unikać potraw rozdymających i tych powodujących spowalnianie trawienia. Posiłki muszą być małe i częste, i najlepiej wzbogacone o zioła, które pomagają trawić posiłek. Dobrze jest też ograniczyć spożywanie cukru.
Zanim zdecydujemy się na wprowadzenie zmian w swoim żywieniu, warto skonsultować się z dietetykiem. Pozwoli nam to na uniknięcie rewolucji żołądkowych, czy innych konsekwencji związanych ze zmianą żywienia.
